Co je wąż zbożowy i jak prawidłowo go karmić w domu

Co je wąż zbożowy to pytanie, które pojawia się u większości osób planujących pierwszego węża w domu. To właśnie sposób karmienia w największym stopniu wpływa na zdrowie, tempo wzrostu i samopoczucie tego gatunku. Dobra wiadomość jest taka, że wąż zbożowy należy do najłatwiejszych w karmieniu gadów, o ile trzymamy się kilku sprawdzonych zasad i nie próbujemy „ulepszać” jego diety na siłę.

Skąd w ogóle wiemy, co powinien jeść wąż zbożowy?

W naturze wąż zbożowy (Pantherophis guttatus) żyje w Ameryce Północnej i przebywa tam, gdzie łatwo znaleźć drobne ofiary: na obrzeżach pól, w opuszczonych budynkach, w pobliżu siedlisk gryzoni. Jego jadłospis w środowisku naturalnym jest dość szeroki: poluje na myszy, inne małe gryzonie, młode ptaki, jaja, a czasem jaszczurki. Łupem pada to, co jest mniejsze od niego i co da się łatwo obezwładnić, bo wąż zbożowy nie ma jadu – zdobycz dusi i połyka w całości. To właśnie obserwacje z natury są punktem wyjścia do układania diety w terrarium.

W warunkach domowych nie musimy odtwarzać tej różnorodności jeden do jednego. Ważniejsze jest, by podawać mu pełnowartościową, całkowitą ofiarę (z kośćmi, narządami i futrem/piórami), bo tylko taka zapewnia komplet składników odżywczych. Z tego powodu podstawą karmienia węża zbożowego w terrarium są najczęściej mrożone i rozmrożone gryzonie – to bezpieczne, wygodne i przewidywalne źródło pożywienia.

Co je wąż zbożowy w domu – dieta podstawowa

W domowej hodowli menu węża zbożowego jest bardzo uporządkowane. Na pierwszym miejscu stoją:

• oseski mysie (dla młodych osobników),
• podrośnięte myszy,
• większe myszy lub małe szczury (dla dorosłych węży).

To kompletna podstawa, która w 100% wystarcza zdrowemu, prawidłowo trzymanemu wężowi. Większość hodowców karmi wyłącznie takimi ofiarami i osiąga długowieczność swoich zwierząt. Ważne jest tylko, by wielkość ofiary dobrać do szerokości ciała węża mniej więcej w jego środku – zdobycz nie powinna być wyraźnie grubsza od węża, żeby nie obciążać układu trawiennego. W razie wątpliwości lepiej podać nieco mniejszą mysz niż za dużą. PetMD+1

Co jakiś czas można urozmaicić jadłospis jednodniowym pisklęciem lub inną drobną ofiarą, ale traktuj to jako dodatek, nie bazę karmienia. Zbyt częste sięganie po „ciekawsze” pokarmy bywa przyczyną niedoborów, bo nie zawsze mają one tak zbilansowany skład jak mysz czy szczur. Urozmaicenie ma sens przede wszystkim u dorosłych osobników, które dobrze przyjmują pokarm i utrzymują prawidłową masę ciała. Raw Petfood+1

Jeśli dopiero kompletujesz warunki dla węża, zwróć uwagę, by terrarium zapewniało odpowiednie temperatury i kryjówki – to od nich zależy także trawienie pokarmu. W opisach wyposażenia możesz podejrzeć, jak rozkładać temperaturę czy gdzie ustawić misę z wodą, np. w działach z akcesoriami do terrariów dla tego gatunku (terraria dla węża zbożowego).

Jak często karmić węża zbożowego?

To jedno z pytań, które najczęściej pojawia się obok frazy „co je wąż zbożowy”. Częstotliwość karmienia musi być dopasowana do wieku i wielkości gada:

• świeżo wyklute i bardzo młode węże: co 5–7 dni niewielką ofiarą,
• osobniki rosnące: co 7 dni zdobycz dopasowaną rozmiarem,
• dorosłe węże: co 10–14 dni jedną odpowiednią ofiarę.

Dlaczego takie odstępy? Wąż trawi długo, a jego metabolizm zależy od temperatury. Jeśli podasz kolejną mysz za szybko, możesz doprowadzić do zalegania pokarmu i wymiotów. Z kolei zbyt rzadkie karmienie młodych spowalnia wzrost. Dlatego warto trzymać się podanych widełek i obserwować konkretnego osobnika – niektóre węże w okresie intensywnego wzrostu będą jeść chętniej, inne w czasie przygotowania do wylinki odmówią posiłku i to też jest normalne.

U dorosłych węży łatwo o przekarmienie. To zwierzę, które w terrarium zużywa mniej energii niż w naturze, a właściciele mają tendencję do podawania „jeszcze jednej” myszy. Jeśli wąż przyjmuje każdy posiłek, a mimo to zaczyna robić się ociężały i traci typową, lekko „sportową” sylwetkę, wydłuż odstępy między karmieniami.

Jak prawidłowo podawać pokarm?

Samo dobranie właściwego pokarmu to połowa sukcesu. Druga połowa to sposób karmienia. W hodowli domowej dla bezpieczeństwa i wygody stosuje się najczęściej mrożone gryzonie, które przed podaniem należy:

1. całkowicie rozmrozić (najlepiej w lodówce lub w zamkniętym woreczku w letniej wodzie),
2. lekko ogrzać, żeby przypominały temperaturą żywą zdobycz,
3. podać za pomocą długich szczypiec lub pęsety.

Dzięki temu minimalizujesz ryzyko przeniesienia pasożytów i chorób, wykluczasz też sytuację, w której żywy gryzoń mógłby zranić węża. W naturze takie rzeczy się zdarzają – w terrarium nie ma na nie miejsca. Warto też karmić węża w spokojnych warunkach, bez nagłych ruchów i konieczności łapania ofiary „w locie”, bo stres potrafi obniżyć apetyt.

Po jedzeniu wąż potrzebuje ciepłego miejsca do trawienia. Jeśli terrarium jest za chłodne albo gradient temperatury jest źle ustawiony, nawet prawidłowy pokarm może zalegać w żołądku. Dlatego dobrze jest co jakiś czas wrócić do opisów prawidłowo urządzonego zbiornika – znajdziesz je w działach z wyposażeniem do terrarium dla tego gatunku, np. w opisach do kategorii terraria dla węża zbożowego.

Czego wąż zbożowy nie powinien jeść?

Choć wąż zbożowy potrafi być ciekawski i niekiedy chwyci coś, co się rusza, nie znaczy to, że wszystko jest dla niego dobre. Unikaj:

• surowego mięsa w kawałkach (pierś z kurczaka, wątróbka itp.) – to nie jest pełna ofiara,
• owoców i warzyw – węże są bezwzględnymi mięsożercami,
• dużych, twardych ptaków i gryzoni niedopasowanych rozmiarem,
• częstego podawania tego samego rodzaju pokarmu drobiowego, jeśli nie jest pełną ofiarą.

Takie eksperymenty prowadzą do niedoborów wapnia i witamin, a w konsekwencji do problemów zdrowotnych, które nie zawsze widać od razu. Zamiast kombinować, lepiej konsekwentnie podawać dobrze dobrane myszy i szczury – dokładnie tak, jak rekomendują to opisy opieki nad tym gatunkiem. imcages.com+1

Najczęstsze błędy przy karmieniu węża zbożowego

Nawet przy tak prostym w utrzymaniu gatunku jak wąż zbożowy można popełnić kilka podstawowych błędów:

• zbyt duża ofiara w stosunku do szerokości węża,
• zbyt częste karmienie dorosłych osobników,
• karmienie w trakcie wylinki lub tuż przed nią,
• pozostawianie żywego gryzonia w terrarium „aż zje”,
• zbyt niska temperatura w zbiorniku po karmieniu.

Wszystkie te błędy da się łatwo wyeliminować, jeśli będziesz obserwować zwierzę i prowadzić notatki – kiedy jadło, co jadło, jak wyglądała kupa. Dobrą praktyką jest też utrzymywanie w terrarium porządku i elementów wyposażenia właściwych dla gatunku. Przykłady takich zestawów i gotowych zbiorników znajdziesz w kategoriach typu terraria dla węża zbożowego, gdzie łatwo podejrzeć, jak powinno wyglądać miejsce odpoczynku po posiłku.

Co zrobić, gdy wąż zbożowy nie chce jeść?

Zdarza się, że nawet zdrowy wąż odmawia posiłku. Najpierw sprawdź kalendarz – jeśli jest tuż przed wylinką, ma matowe oczy i bledsze kolory, to normalne, że nie będzie zainteresowany jedzeniem. Podaj pokarm po wylince. Jeśli to okres zimowy i wąż jest już dorosły, krótkie przerwy w jedzeniu też się zdarzają, bo metabolizm przy niższych temperaturach spada. W takim wypadku wystarczy utrzymać prawidłowe warunki cieplne i zaproponować ofiarę za tydzień. Wikipedia

Jeśli wąż nie je bez wyraźnej przyczyny, przejrzyj warunki:

• czy w terrarium jest wyraźny podział na cieplejszą i chłodniejszą strefę,
• czy ma kryjówki, w których może czuć się bezpiecznie,
• czy rozmrażasz ofiarę do końca i podajesz ją w odpowiedniej temperaturze,
• czy w terrarium nic go nie stresuje (ciągłe zaglądanie, zbyt jasne światło).

Węże karmione ciągle „z ręki” potrafią też skojarzyć otwarcie terrarium z jedzeniem i przyjmują je tylko wtedy, gdy ofiara się rusza. Wtedy warto delikatnie poruszać zdobyczą szczypcami, żeby uruchomić instynkt łowiecki.

Jeżeli kilka prób z rzędu kończy się odmową, a wąż chudnie, trzeba skonsultować się z lekarzem weterynarii zajmującym się gadami – szczególnie wtedy, gdy wcześniej jadł bez problemu. Odmawianie pokarmu bywa pierwszym objawem pasożytów, problemów z jamą ustną albo zbyt niskiej temperatury w czasie trawienia.

Jak dobrać wielkość ofiary i kontrolować masę ciała?

Najprostsza zasada doboru pokarmu mówi, że szerokość ofiary nie powinna przekraczać 1–1,5 szerokości ciała węża w jego najszerszym miejscu. Dzięki temu wąż połknie zdobycz bez wysiłku i strawi ją w rozsądnym czasie. Jeśli masz do wyboru większą mysz albo dwie mniejsze, bezpieczniejszy jest wariant z dwiema mniejszymi – szczególnie u osobników, które nie jedzą bardzo regularnie.

Warto raz na jakiś czas zważyć węża i zapisać wynik. Dorosły wąż zbożowy nie powinien gwałtownie przybierać na masie – to znak, że dostaje za dużo jedzenia w stosunku do aktywności. Nadwaga u węży często nie jest widoczna od razu, bo ciało nadal wygląda smukło, ale tłuszcz odkłada się wewnętrznie i obciąża narządy. Lepiej więc karmić trochę rzadziej, ale konsekwentnie, niż co kilka dni podawać duże ofiary „bo akurat są w zamrażarce”.

Podsumowanie

Co je wąż zbożowy? Przede wszystkim odpowiednio dobrane, martwe gryzonie podawane w odstępach dostosowanych do wieku zwierzęcia. Jeśli zapewnisz mu właściwe terrarium, temperaturę do trawienia i nie będziesz go przekarmiać, odwdzięczy Ci się dobrym apetytem i zdrowiem przez długie lata. To właśnie prostota karmienia sprawia, że jest to jeden z najlepszych gatunków dla początkujących – wystarczy trzymać się powyższych zasad i reagować, gdy apetyt nagle spada.

Źródła:

1. Wikipedia – Corn snake (Pantherophis guttatus) Wikipedia
2. RSPCA – Corn snake care RSPCA
3. PetMD – Corn Snake Care Sheet PetMD
4. The Spruce Pets – Corn snakes as pets The Spruce Pets